با حمایت از تفکر خلاق کودک، والدین بهتری باشیم

حمایت از ایده های اولیه و اصلی کودک، منجر به رشد مهارت های حل مسائل،عملکرد و تبادل نظر عمیق میان پدر و مادر و کودک و شادی وی می شود.

هنگامی که شما یک ایده جدید از کودکتان می شنوید، بلافاصله تبدیل به یک «اقلیت تنها» می شوید (تورنس و شاوگنسی، 2008 ص 445). در کتاب تصویری که توسط «کوبی یامادا» به نام «چه کارهایی با یک ایده می توانید انجام دهید؟»، پسربچه ای خود را در یک مخمصه می بیند. او یک ایده جدید دارد ولی در مورد آن مطمئن نیست. ایده او باعث می شود که در وی احساسات متفاوتی پدید آید. او از بیان ایده اش در برابر دیگران وحشت دارد و نمی داند که فکر کردن در مورد موضوعات تازه، یا چیزی که تا کنون به فکر کسی خطور نکرده، کار خوبی است یا خیر؟

در این کتاب، پسربچه از طریق تمرینِ پیدا و قبول کردن و بیان ایده اولیه خود شجاع تر می شود. در ابتدا او با احساس متفاوتی روبرو می شود و فکر می کند مردم او را برای این کار غیرطبیعی می بینند. همان طور که او شروع به دریافت احساس خوشایندی در مورد ایده خود می کند به احساس و اهداف بهتری دست می یابد. او متوجه می شود که این ایده می تواند به دنیا برای مکانی بهتر شدن، کمک کند. در نهایت این کودک، از طریق این ایده و شجاعت بدست آورده از آن، به قدرت بیشتر می رسد.

این یکی دیگر از گوهرهای بدست آمده از کتاب تصویری «چه کارهایی با یک ایده می توانید انجام دهید؟» می باشد که مجسم کننده جنبه هایی از خلاقیت زنده برای کودکان و بزرگسالان است. این کتاب به بزرگنمایی شجاعت و خود باوری در مورد خلاقیت برای رسیدن به احساس راحتی برای انسان می پردازد. این داستان می تواند به کودکان کمک کند تا تشخیص دهند که ایده های اولیه، معتبر هستند و می توانند برای تمامی جهان مفید واقع شوند.

هنگامی که والدین و مربیان کتاب «چه کارهایی با یک ایده می توانید انجام دهید؟» را می خوانند، احتمال دارد حتی تعجب کنند که چگونه آگاهانه می توانند در حمایت عملی خلاقیت فرزندان خود برای کمک به پرورش هسته شکننده ایده های اولیه آنان دخیل شوند. 

یک راه این است که همراه با فرزند خود به تفکر خلاق بپردازند زیرا این کار برای تقویت و ارزش و اهمیت دادن و همچنین تمرین مهارت های مورد نیاز برای تقویت فرایند حل مسائل، مورد نیاز است. تفکر خلاق، حل مسئله است زیراهمراه با ایده های جدید می آید (تفگر واگرا) و پس از آن؛ تفکر منطقی تجزیه و تحلیل و ارزیابی ایده (تفکر همگرا) برای انتخاب بهترین و مناسب ترین راه حل برای شرایط موجود شروع می شود. 

تفکر واگرا دارای چهار بخش اصلی است: اصالت (ابتکار)، سلاست (روانی)، انعطاف پذیری (نرمی) و شرح و بست (جزئیات). 

هنگامی که ما از تفکر واگرا استفاده می کنیم؛ توانایی تولید ایده های منحصر به فرد (اصیل) را می یابیم، به بسیاری از ایده های مربوطه فکر می کنیم (سلاست)، با دست یابی به ایده های دیگر در دسته بندی های متفاوت ارتباط برقرار می سازیم (انعطاف پذیری) و به ارزیابی و بررسی ایده های دیگر می پردازیم (تجزیه و تحلیل). تمرین تفکر واگرا به ما کمک می کند تا مشکلات و مسائل را با روش های موثرتر و خلاقانه تری حل کنیم.

همگی ما شاید شاهد صحنه هایی از کور کردن خلاقیت کودکان توسط والدینشان بوده ایم. برای مثال: در یک بعد از ظهر پاییزی، پسربچه ای با شوت زدن به یک بلوط در پارک به مادرش می گوید: "توپ!" و مادر به سرعت جواب می دهد: "نه! این توپ نیست بلکه بلوط است."

کور کردن خلاقیت کودک توسط مادرش که می خواهد به او کلمه جدیدی بیاموزد به هیچ وجه محکوم نیست. همه ما بر آنیم تا به گسترش دانش واژگان در کودکان خود کوشا باشیم ولی با این توصیف، این فرصت می تواند با گسترش و تقویت خلاقیت در فرزندانمان همراه باشد. اما این مورد می توانست این گونه باشد: 

کودک: "توپ!"

مادر: "بله! دیگر چه می تواند باشد؟"

کودک: "یک آبنبات!"

مادر: "دیگر چه؟!" 

کودک: "کوفته!"

مادر: "البته، درست است! مثلا می تواند چشم یک اسباب بازی هم باشد!"

تفاوت میان این دو سناریو بسیار روشن است. در سناریو اول؛ پاسخ کودک اشتباه بود و تعامل میان این دو، با یکی دو جمله به پایان رسید ولی اگر مادر فرصت را برای تقویت خلاقیت در کودکش شناخته بود، این موضوع می توانست بازدهی بیشتری برای هر دو بوجود بیاورد.

چندین نتیجه متفاوت در این موضوع وجود دارد ولی دو گونه از آنها فوق العاده قدرتمند هستند:

یک- رابطه ای عمیق تر میان مادر و کودک

دو- تقویت توانایی کودک برای مقابله با شرایطی که نیاز به مهارت های تفکر اجرایی مانند خلاقیت دارد.

این گونه گفتگوهای تفکر واگرا بسیار وسیع و لذتبخش است و به کودک برای دستیابی به ایده های جدید کمک می کند. او را شجاع می سازد و پاسخ مناسب و صحیح را برای دست یابی به شجاعت های بیشتر برای بروز تفکرش به او می دهد. هنگامی که ما تمرین خلاقیت با فرزندمان می کنیم، در واقع کمک به گسترش مهارت های ضروری زندگیش می نماییم. یک کودک می تواند همواره کلمه بلوط را در شرایط متفاوت همراه با تقویت جهان پیرامونش بیاموزد.

ترجمه: فرشاد سجادی

منبع:
http://www.creativitypost.com